Varend Briels Erfgoed deel 1

ZIE GINDS KOMT- OF GAAT DE STOOMBOOT?

17 januari kreeg ik vanuit Den Briel de vraag, of ik misschien het volgende onder de aandacht kon brengen.

,,Ik ben al langere tijd bezig geweest om het SS Rosalie of wel Den Briel naar huis te halen. Onderhandelingen liepen stuk op de financiën. Nu is het schip geheel onverwachts voor een schrootprijs verkocht aan een Turks museum in Istanbul. Het historische stoomschip ”Den Briel” werd in opdracht van het korps torpedisten te Brielle in 1873 gebouwd door J&K Smit Kinderdijk, met een originele 95 PK diagonaal compound stoommachine, als enige in zijn soort. Het werd gebruikt voor het leggen van torpedo’s in de monding van de Brielse Maas. Deze mijnen konden dan met een elektrische lading in geval van oorlogsdreiging vanaf de vaste wal tot ontploffing worden gebracht. Het schip heeft van 1873 tot 1924 dienst gedaan voor het Korps Torpedisten.''

Het schip heeft een rijke geschiedenis. Tijdens de 1 April viering in 1922 werd de Koninklijke familie op de “Den Briel” de haven van Brielle binnen gevaren om daar het 350 jarige jubileum van de inname van de stad door de watergeuzen bij te wonen. Het gezelschap bestond uit Koningin Wilhelmina, Prins Hendrik, Koningin-moeder Emma en Prinses Juliana. Na 1924 heeft het schip als sleepboot onder diverse eigenaren tot 1976 dienst gedaan. Daarna kreeg het de nieuwe naam ''Rosalie''. Weer later is het schip terecht gekomen bij 2 hobbyisten uit Enkhuizen en Havelte , waar het met een overheidssubsidie van 175.000 euro een grondige restauratie heeft ondergaan waarbij een groot deel van het onderwaterschip is vernieuwd en er een nieuwe stoomketel geplaatst is. 

Een groep liefhebbers heeft zich in 2000 ingespannen om het schip terug te krijgen naar de oorspronkelijke thuishaven Brielle, maar de vraagprijs van 200.000 euro bleek niet haalbaar. De gemeente Brielle stond achter de plannen maar kon financieel helaas niets betekenen. Een latere poging waarbij de vraagprijs was gezakt tot 150.000 euro was ook niet haalbaar. 

Nu, in januari 2014 blijkt het historische schip voor uiteindelijk de oud ijzer prijs - ongeveer 50.000 euro - aan een museum in Istanbul verkocht te zijn. Een bedrag dat ook voor de Brielse liefhebbers zeker haalbaar geweest zou zijn. Het is onbegrijpelijk dat een schip wat gerestaureerd is met Nederlandse overheidssubsidie zomaar verkocht kan worden aan het buitenland. 

Momenteel ligt de Rosalie in Maassluis te wachten op transport naar Istanbul. Wanneer dit plaats zal vinden is niet bekend. Het zal voor het Nederlands varend erfgoed en ook voor Brielle een enorm verlies zijn een schip met zo’n rijke historie weg te moeten zien gaan. 

De liefhebbers hopen dat het schip alsnog in Den Briel kan komen te liggen. 

Alle kranten van het eiland Voorne en Putten plaatsten mijn oproep tot actie. Op Facebook is het ook geplaatst waar een uitgebreide discussie ontstond. Velen vonden het een schande, en zegden of hun medewerking- of hun financiële steun toe, om er voor te kunnen zorgen dat het schip voor Den Briel gered kan worden. 

Enkele Brielse raadsleden, reageerde niet erg positief. ,,Dergelijke 'wensen' kunnen alleen plaatsvinden als er vrijwilligers zijn die zich daar voor willen inzetten, en financieel willen steunen, want vanuit de gemeente is dat onmogelijk. Ook het onderhoud en liggeld zullen opgebracht moeten worden.''

25 maart verscheen er op Tv Rijnmond een reportage over de Rosalie, waarin Briellenaar Dammis Boutkam geïnterviewd werd, die duidelijk maakte dat je de verkoop van dit erfgoed moet vergelijken als de verkoop van De Nachtwacht.

Plotseling verscheen 26 maart op Facebook - en een dag later in de krant - de mededeling dat de PvdA een initiatiefvoorstel gedaan heeft bij het College van B&W voor de komst van S.S. Rosalie naar Den Briel, met de motivatie: ,,Brielle heeft niet alleen een rijke cultuurhistorie als het gaat om de tachtigjarige oorlog en de bevrijding van het Spaanse juk, de stad, “Als eerste bevrijd”, heeft ook een meer eigentijdse geschiedenis, waarin maritieme momenten en monumenten onze historie mede bepalen. Recentelijk blijkt dat het stoomschip S.S. Rosalie verkocht is naar Turkije. Het betreft het voormalige schip S.S. Den Briel. Gebouwd in 1873 en daarmee het oudste Nederlandse varende stoomschip. Het schip is in opdracht van de marine gebouwd als torpedolegger in de Brielse Maas. Dit is het schip waarop in 1922 de Koninklijke familie de 1 aprilviering bezocht. Inmiddels hebben veel inwoners van onze gemeente hun spijt uitgesproken over het feit dat dit stukje historisch erfgoed naar het buitenland verdwijnt. De Partij van de Arbeid is van mening dat pogingen moeten worden ondernomen het stoomschip voor Brielle te behouden.'' Een complete ommezwaai dus.

Nadat ik mijn waardering uitsprak over dit initiatief melde het raadslid:,,Ja Rens, en ga jij nu het initiatief nemen en stimuleren dat al die mensen die dit zo graag willen ook iets gaan doen? Of denk je dat dit een gemeentelijke taak is, schepen aankopen? Niet dus! En niet alleen lippendienst bewijzen. Dat is mij te goedkoop!''

Eerder gaf het raadslid al te kennen dat ,,export het idee heeft meer recht van spreken te hebben. Ik kan mij voorstellen, wanneer je je ontheemd voelt, het laatste beetje houvast aan het oude vaderland, opmerkingen maken is.''
Nee, ze mogen zich nergens mee bemoeien, want wil je mee denken moet je in Brielle wonen is haar mening. Met dergelijke opmerkingen kan ik me niet onttrekken aan het idee dat pogingen, van een niet meer in Den Briel wonende Briellenaar - om het Brielse erfgoed te behouden - niet erg gewaardeerd wordt. Maar wie heeft de verkoop van dit erfgoed op de kaart gezet?

Het maakt niet uit, want uiteindelijk is de toestand rond dit unieke Brielse erfstuk bij het gemeentebestuur onder de aandacht gebracht. De Maassluise achtergrond van het raadslid kwam daarbij goed van pas. Ook door de aandacht daarmee verkregen voor de PvdA, zal - met de verkiezingen in het vooruitzicht - geen windeieren leggen.

11 februari is de behandeling van het voorstel betreffende de Rosalie in de gemeenteraad. Het zou mooi zijn als door massaal aanwezig te zijn betrokkenheid getoond word bij deze vergadering.

Rens van Adrighem